Tại sao các món ăn truyền thống của Nhật Bản lại giúp sống lâu hơn?
Nhật Bản là một trong những quốc gia có tuổi thọ trung bình cao nhất trên thế giới (xếp thứ 2 sau HongKong theo số liệu năm 2024). Theo thống kê tỷ lệ tử vong ở Nhật Bản do bệnh tim và ung thư là thấp đáng kể so với các số liệu của đất nước Mặt trời mọc kể từ năm 1960.
Bước chuyển mình đáng kinh ngạc này của Nhật Bản được lí giải bởi các tiến bộ trong khoa học Công Nghệ, phát triển đầu tư Cơ sở vật chất và nền Y học tiên tiến của Nhật Bản. Bên cạnh đó, những giá trị truyền thống và lối sống tối giản của người Nhật Bản cũng góp phần gia tăng tuổi thọ và sức khỏe tổng thể cho người dân ở đất nước xứ Mặt trời mọc này, đặc biệt là món ăn truyền thống của Nhật Bản. Vậy chế độ ăn uống này có gì mà đặc biệt đến vậy? Hãy cùng Donkihote Shop tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Mục Lục
Món ăn truyền thống của Nhật Bản bao gồm những gì?
Món ăn truyền thống của Nhật Bản chủ yếu là thực phẩm tươi và chưa qua chế biến, với rất ít thành phần tinh chế và đường. Trên thực tế, nó không khác mấy với chế độ ăn truyền thống của Trung Quốc, với các loại thực phẩm chính bao gồm gạo, rau nấu chín và ngâm, cá và thịt. Tuy nhiên, vì Nhật Bản là một quốc đảo (gồm 6852 đảo) được tạo nên từ 4 quần đảo (Kuril, Nhật bản, Ryukyu, Izu-Ogasawara) nên người dân Nhật tiêu thụ nhiều cá hơn so với các quốc gia Châu Á khác. Họ cũng ăn cá sống trong sushi và sashimi, cộng với khá nhiều thực phẩm lên ngâm, lên men và hun khói.
Món ăn truyền thống của Nhật Bản gồm những thành phần nào?
Trong các món ăn truyền thống của Nhật Bản thì người Nhật tiêu thụ nhiều đậu nành, thường ở dạng đậu phụ hoặc đậu nành tươi, cùng với các loại đậu khác như aduki. Các sản phẩm đậu nành lên men như miso và natto là những thực phẩm rất phổ biến ở Nhật Bản. Natto thường được dùng vào bữa sáng và có tác dụng có lợi cho đường ruột và hỗ trợ quá trình đông máu.
Khẩu phần ăn truyền thống của Nhật Bản cũng tiêu thụ nhiều loại rau trên cạn và dưới biển bao gồm rong biển, chứa đầy đủ các khoáng chất tăng cường sức khỏe và có thể giúp giảm huyết áp và tuần hoàn máu hiệu quả.
Trái cây thường được dùng vào bữa sáng hoặc làm món tráng miệng, đặc biệt là táo Fuji, quýt và hồng.
Bên cạnh các món ăn trong văn hóa truyền thống Nhật Bản, người Nhật rất thích trà xanh – đặc biệt là trà matcha, loại trà này đang nhanh chóng trở nên phổ biến ở những nơi khác, bao gồm cả Anh và các quốc gia Châu Âu. Matcha, một loại trà xanh dạng bột xay bằng đá, được đánh giá cao nhất vì hợp chất chống oxy hóa cao dược gọi là catechin, có liên quan đến việc chống lại ung thư, virus và bệnh về tim mạch.
Chế độ ăn truyền thống của người dân Nhật Bản có lợi ích gì?
Một nghiên cứu của Tạp chí Y khoa Anh phát hiện ra rằng những người tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn về món ăn truyền thống của Nhật Bản – bao gồm chế độ tiêu thụ nhiều ngũ cốc, rau và lượng vừa phải các sản phẩm từ động vật và động nành nhưng hạn chế sữa và trái cây – có nguy cơ tử vong sớm do bệnh tim hoặc đột quỵ thấp hơn.
Minh chứng cho những số liệu thống kê trên thì Nhật Bản đang trở thành một trong những quốc gia có tỷ lệ tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới (xếp thứ 2 sau HongKong). Đồng thời tỷ lệ tử vong cho các bệnh về tim mạch và ung thư đang ngày càng thấp. Chính trong các món ăn truyền thống Nhật Bản, dinh dưỡng của mỗi bữa ăn được đặt lên hàng đầu. Chế độ ăn truyền thống của người Nhật gồm đậu, các thực phẩm từ đậu, tinh bột, cá và thịt, các loại thực phẩm lên men, kết hợp hài hòa trong mỗi khẩu phần ăn các thành phần carbohydrate, protein, các loại vitamin cùng các khoáng chất thiết yếu. Bữa sáng đơn giản của một người Nhật có thể chỉ bao gồm cơm hấp, súp miso, cá nướng và rau ngâm (hoặc natto).
Đảo Okinawa, ở cực nam Nhật Bản, có số lượng người sống đến trăm tuổi cao nhất thể giới cũng như nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác thấp nhất (ví dụ như tiểu đường, ung thư, viêm khớp và bệnh Alzheimer). Điều này một phần là do các món ăn truyền thống của Nhật Bản thường ít calo, ít các chất béo bão hòa nhưng lại giàu chất dinh dưỡng và các dưỡng chất thiết yêu cho cơ thể, đặc biệt là các dưỡng chất từ thực vật bao gồm flavonoid, có trong các loại rau có màu sắc khác nhau. Chế độ ăn này cũng bao gồm phytoestrogen hoặc estrogen có nguồn gốc từ thực vật, có thể giúp bảo vệ chống lại các bệnh ung thư phụ thuộc và hormone, chẳng hạn như bệnh ung thư vú ở nữ giới. Chế độ ăn của những người dân ở đảo Okinawa ít bị ảnh hưởng bởi những thay đổi về chế độ ăn uống của nền văn hóa phương Tây, điều mà ở những khu đô thị ở Nhật đang ngày càng phổ biến hơn những loại đồ ăn được du nhập từ châu Âu như đồ ăn nhanh, đồ ăn làm sẵn, đồ ăn chiên nhiều dầu mỡ…
Xem thêm: Lối sống tối giản của người Nhật và bí quyết áp dụng hiệu quả
Cách phục vụ món ăn truyền thống của Nhật Bản?
Theo văn hóa truyền thống, người Nhật có xu hướng tiêu dùng những sản phẩm thực phẩm lành mạnh đối với chế độ ăn hàng ngày. Người Nhật thường có câu nói “hara Hachi bu” có nghĩa là ăn cho đến khi bạn no 80%, và trẻ em được dạy triết lý này từ khi còn nhỏ để có ý thức cho sức khỏe của chính mình.
Cách người Nhật phục vụ đồ ăn cũng là một trong những yếu tố then chốt. Thay vì dùng 1 đĩa lớn, họ thường ăn từ một bát nhỏ trong khi thưởng thức nhiều món ăn khác nhau, thường là cơm, miso, một ít cá hoặc thịt rồi đến 2 hoặc 3 món rau, thường được để chung và để ăn luân phiên. Những người dân Nhật Bản truyền thống cũng “hạn chế” những đồ ăn vặt và ăn nhẹ, thưởng thoảng họ thường vẫn thưởng thức chúng khi có khách đến thăm, khi thư giãn cùng bạn bè và với khẩu phần vừa đủ.
Kết luận
Món ăn truyền thống của Nhật Bản chính là minh chứng rõ ràng cho mối quan hệ chặt chẽ giữa sức khỏe và tuổi thọ của người Nhật Bản. Sự kết hợp hài hòa giữa các loại thực phẩm giàu chất xơ, protein thực vật, chất béo lành mạnh cùng với việc hạn chế đường và muối đã tạo nên một chế độ ăn cân bằng, cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Từ đó khiến người dân Nhật Bản duy trì được một nền tảng sức khỏe lâu dài và vững chắc tiếp nối các thế hệ tiếp theo.